Πώς Bλέπουμε Tα Πράγματα – Solidarity

1. Σε ολόκληρο τον κόσμο, οι άνθρωποι στη μεγάλη τους πλειοψηφία δεν έχουν κανενός είδους έλεγχο πάνω στις αποφάσεις που επηρεάζουν άμεσα και βαθιά τις ζωές τους. Πωλούν την εργατική τους δύναμη ενώ άλλοι, που κατέχουν ή ελέγχουν τα μέσα παραγωγής, συσσωρεύουν πλούτο, νομοθετούν, και χρησιμοποιούν ολόκληρο τον κρατικό μηχανισμό για να διαιωνίζουν και να ενισχύουν την προνομιακή τους θέση.

2. Κατά τη διάρκεια του περασμένου αιώνα, το βιοτικό επίπεδο των εργαζομένων βελτιώθηκε. Όμως ούτε το βελτιωμένο βιοτικό επίπεδο, ούτε η εθνικοποίηση των μέσων παραγωγής, ούτε ο ερχομός στην εξουσία κομμάτων που αξίωναν ότι εκπροσωπούν τα συμφέροντα της εργατικής τάξης, έχουν μεταβάλλει στην ουσία της την κατάσταση του εργάτη ως εργάτη. Ούτε έχουν δώσει στο μεγαλύτερο μέρος της ανθρωπότητας σημαντικές ελευθερίες έξω από την παραγωγή. Σε Ανατολή και Δύση, ο καπιταλισμός παραμένει ένας απάνθρωπος τύπος κοινωνίας, όπου η μεγάλη πλειοψηφία εξουσιάζεται στην εργασία και χειραγωγείται σε κατανάλωση και σχόλη. Προπαγάνδα και αστυνομικοί, φυλακές και σχολεία, πατροπαράδοτες αξίες και παραδοσιακή ηθική, όλα τους δουλεύουν για να ενισχυθεί η εξουσία των λίγων, και για να πεισθούν ή εξαναγκαστούν οι πολλοί να αποδεχθούν ένα βάρβαρο, εξευτελιστικό και ανορθολογικό σύστημα. Ο “Κομμουνιστικός” κόσμος δεν είναι κομμουνιστικός και ο “Ελεύθερος” δεν είναι ελεύθερος.

3. Τα συνδικάτα και τα παραδοσιακά κόμματα της αριστεράς φτιάχτηκαν για να αλλάξουν όλα τα παραπάνω. Όμως στην πορεία συμβιβάστηκαν με την υπάρχουσα κατάσταση της εκμετάλλευσης. Μάλιστα η ύπαρξή τους αποτελεί ουσιώδη προϋπόθεση για την ομαλή λειτουργία της εκμεταλλευτικής κοινωνίας. Τα συνδικάτα λειτουργούν ως μεσάζοντες στην αγορά εργασίας. Τα πολιτικά κόμματα χρησιμοποιούν τους αγώνες και τις προσδοκίες της εργατικής τάξης για δικούς τους σκοπούς. Ο εκφυλισμός των οργανώσεων της εργατικής τάξης, συνέπεια της ήττας του επαναστατικού κινήματος, αποτέλεσε μείζονα παράγοντα στη δημιουργία απάθειας στους εργάτες, η οποία με τη σειρά της οδήγησε σε έναν περαιτέρω εκφυλισμό κομμάτων και συνδικάτων.

4. Τα συνδικάτα και τα πολιτικά κόμματα δε γίνεται να μεταρρυθμιστούν, να “αλωθούν”, ή να μεταβληθούν σε όργανα για την χειραφέτηση της εργατικής τάξης. Παραταύτα δεν καλούμε σε ίδρυση νέων συνδικάτων, καθώς στις σημερινές συνθήκες αυτά θα είχαν την ίδια τύχη με τα υπάρχοντα. Ούτε καλούμε τους ταξικούς αγωνιστές να σκίσουν την κάρτα μέλους. Στόχος μας είναι οι ίδιοι οι εργάτες να αποφασίζουν για τους σκοπούς του αγώνα τους, και ο έλεγχος και η οργάνωση αυτών των αγώνων να βρίσκονται πάντοτε στα χέρια των εργατών. Οι μορφές τούτης της αυτο-δραστηριότητας της εργατικής τάξης ίσως να διαφέρουν σημαντικά από χώρα σε χώρα ή από παραγωγικό τομέα σε παραγωγικό τομέα. Το βασικό της όμως περιεχόμενο θα είναι το ίδιο.

5. Σοσιαλισμός δε σημαίνει απλά συλλογική ιδιοκτησία και έλεγχος των μέσων παραγωγής και διανομής. Σημαίνει ισότητα, πραγματική ελευθερία, αλληλοσεβασμός και ριζικός μετασχηματισμός όλων των ανθρώπινων σχέσεων. Είναι η “θετική αυτοσυνείδηση” του ανθρώπου. Είναι η συνειδητοποίηση από τον άνθρωπο του περιβάλλοντος και του εαυτού του, η κυριάρχηση πάνω στην εργασία του και πάνω σε όσους θεσμούς χρειαστεί να δημιουργήσει. Αυτές δεν είναι όψεις δευτερεύουσας σημασίας που θα προκύψουν αυτόματα μετά την απαλλοτρίωση της παλιάς άρχουσας τάξης. Αντιθέτως, αποτελούν ουσιώδη μέρη της όλης διαδικασίας του κοινωνικού μετασχηματισμού. Δίχως αυτά, ουδείς αυθεντικός κοινωνικός μετασχηματισμός μπορεί να πραγματοποιηθεί.

{ 5. Σοσιαλισμός δε σημαίνει απλά συλλογική ιδιοκτησία και έλεγχος των μέσων παραγωγής και διανομής. Σημαίνει ισότητα, πραγματική ελευθερία, τέλος της καταπίεσης που βασίζεται στους περιοριστικούς ρόλους άνδρα/γυναίκας, αλληλοσεβασμός και ριζικός μετασχηματισμός όλων των ανθρώπινων σχέσεων. Είναι η συνειδητοποίηση από τον άνθρωπο του περιβάλλοντος και του εαυτού του, η κυριάρχηση πάνω στην εργασία του και πάνω σε όσους θεσμούς χρειαστεί να δημιουργήσει. Αυτές δεν είναι όψεις δευτερεύουσας σημασίας που θα προκύψουν αυτόματα μετά την απαλλοτρίωση της παλιάς άρχουσας τάξης. Αντιθέτως, αποτελούν ουσιώδη μέρη της όλης διαδικασίας του κοινωνικού μετασχηματισμού. Δίχως αυτά, ουδείς αυθεντικός κοινωνικός μετασχηματισμός μπορεί να πραγματοποιηθεί. }

6. Κατά συνέπεια μόνο από τα κάτω μπορεί να ανοικοδομηθεί η σοσιαλιστική κοινωνία. Οι αποφάσεις που αφορούν στην παραγωγή και την εργασία θα λαμβάνονται από τα εργατικά συμβούλια, τα οποία θα συγκροτούνται από εκλεγμένους και ανακλητούς αντιπροσώπους. Οι αποφάσεις στα υπόλοιπα πεδία της κοινωνικής ζωής θα λαμβάνονται στη βάση του ευρύτερου δυνατού διαλόγου και διαβούλευσης εντός του συνόλου του πληθυσμού. Αυτός ο εκδημοκρατισμός της κοινωνίας μέχρι τις ρίζες της είναι αυτό που εννοούμε με τον όρο ‘εργατική εξουσία’.

{ 6. Κατά συνέπεια μόνο από τα κάτω μπορεί να ανοικοδομηθεί η σοσιαλιστική κοινωνία. Οι αποφάσεις που αφορούν στην παραγωγή και την εργασία θα λαμβάνονται από τα εργατικά συμβούλια, τα οποία θα συγκροτούνται από εκλεγμένους και ανακλητούς αντιπροσώπους. Οι αποφάσεις στα υπόλοιπα πεδία της κοινωνικής ζωής θα λαμβάνονται στη βάση του ευρύτερου δυνατού διαλόγου και διαβούλευσης εντός του συνόλου του πληθυσμού. Αυτός ο εκδημοκρατισμός της κοινωνίας μέχρι τις ρίζες της είναι αυτό που εννοούμε με τον όρο ‘εργατική εξουσία’.

Το ζωντανό πλαίσιο της ελεύθερης κοινωνίας θα αποτελούν οι αυτοδιαχειριζόμενοι οργανισμοί και συλλογικότητες. Δεν υπάρχει σοσιαλισμός χωρίς αυτοδιαχείριση. Όμως δε αρκεί μια κοινωνία να αποτελείται από αυτοδιαχειριζόμενες μονάδες για να είναι  σοσιαλιστική. Μια τέτοια κοινωνία μπορεί να συνεχίσει να είναι εξουσιαστική, άνιση και άδικη. Ενδεχομένως να συνεχίσει να είναι σεξιστική ή ρατσιστική, να περιορίζει την πρόσβαση στη γνώση ή να υιοθετεί μη-κριτικές συμπεριφορές ως προς την αυθεντία. Μπορούμε ακόμα να φανταστούμε αυτές τις μονάδες μιας τέτοιας κοινωνίας — οποιουδήποτε μεγέθους ή πολυπλοκότητας (από μια μονάδα παραγωγής πουλερικών μέχρι μια ήπειρο) να ανταγωνίζονται ως “συλλογικοί καπιταλιστές”. Ένας τέτοιος ανταγωνισμός θα διαιωνίζει την αλλοτρίωση και θα δημιουργεί νέες ανισότητες που θα βασίζονται σε νέες διαιρέσεις της εργασίας.

Η αυθεντική ελευθερία θα γίνει εφικτή μόνον όταν οι ζωές μας δε θα αποτελούν πια αντικείμενα οικονομικών, πολιτισμικών ή πολιτικών δυνάμεων που τις βιώνουμε ως εξωτερικές από εμάς, και οι οποίες τείνουν να αναπαράγουν συνεχώς καπιταλιστικές ή εξουσιαστικές κοινωνικές σχέσεις. Συνεπώς η σοσιαλιστική κοινωνία δεν καταργεί μονάχα τις κοινωνικές τάξεις, τις ιεραρχίες και τις άλλες δομές κυριάρχησης, αλλά και τη μισθωτή εργασία και την παραγωγή με σκοπό την πώληση ή την ανταλλαγή σε μια αγορά. Για να ικανοποιούν τις ανάγκες και τις επιθυμίες τους, οι άνθρωποι θα ζουν και θα εργάζονται σε συνθήκες ελεύθερης συνεργασίας. Τα εθνικά σύνορα των κρατών θα αντικατασταθούν από τη δημοκρατική ανθρώπινη κοινότητα, σε παγκόσμια κλίμακα. Η εξάλειψη του ανταγωνισμού (και ο μαρασμός των ανταγωνιστικών συμπεριφορών) θα έχει βαθύτατες κοινωνικές συνέπειες, που σήμερα δύσκολα μπορούμε να φανταστούμε. }

7. Για τους επαναστάτες, γόνιμη και μεστή νοήματος δράση είναι καθετί που μεγαλώνει την αυτοπεποίθηση, την αυτονομία, την πρωτοβουλία, τη συμμετοχή, την αλληλεγγύη, τις τάσεις ισότητας και την αυτο-δραστηριότητα των μαζών, καθώς και ό,τι συμβάλλει στον αποφενακισμό τους. Στείρα και επιζήμια δράση είναι καθετί που ενισχύει την παθητικότητα των μαζών, την απάθεια, τον κυνισμό, τις διαφοροποιήσεις εντός τους λόγω της ιεραρχίας, την αλλοτρίωσή τους, την εξάρτησή τους από άλλους, και άρα το βαθμό που είναι ευάλωτες στη χειραγώγηση από άλλους — ακόμα κι αν αυτοί οι άλλοι διατείνονται ότι δρουν για το συμφέρον των μαζών.

8. Ουδεμία άρχουσα τάξη ανά την ιστορία δεν παραιτήθηκε από την εξουσία της δίχως να δώσει μάχη. Αυτοί που σήμερα μας εξουσιάζουν δε θα αποτελέσουν εξαίρεση. Μόνο με τη συνειδητή και αυτόνομη δράση της μεγάλης πλειοψηφίας των μαζών θα καταφέρουμε να πάρουμε την εξουσία από τα χέρια τους. Η ανοικοδόμηση του σοσιαλισμού συνεπάγεται μαζική συνειδητοποίηση και μαζική συμμετοχή. Με τις άκαμπτες ιεραρχικές τους δομές, τις ιδέες τους και τον τρόπο που δρουν, σοσιαλδημοκρατικού και μπολσεβίκικου τύπου οργανώσεις αποτρέπουν αυτόν τον τύπο συνείδησης και συμμετοχής. Η ιδέα ότι ο σοσιαλισμός μπορεί να πραγματοποιηθεί από ένα κόμμα-ελίτ (οσοδήποτε ‘επαναστατικό’), που δρα  εκ μέρους της εργατικής τάξης, είναι αφενός παράλογη, αφετέρου αντιδραστική.

9. Δεν αποδεχόμαστε την άποψη ότι η εργατική τάξη από μόνη της μπορεί να φτάσει μόνο ως μια συνδικαλιστική συνείδηση. Αντιθέτως πιστεύουμε ότι οι συνθήκες της ζωής της, και η εμπειρία της εντός της παραγωγής, την ωθούν συνεχώς στην υιοθέτηση προτεραιοτήτων και αξιών, καθώς και στην εξεύρεση μεθόδων οργάνωσης, που ανταγωνίζονται την κατεστημένη κοινωνική τάξη πραγμάτων και τον κατεστημένο τρόπο σκέψης. Από την άλλη, η εργατική τάξη είναι κατακερματισμένη, αποστερημένη από μέσα επικοινωνίας, και τα διάφορα κομμάτια της βρίσκονται σε διαφορετικά επίπεδα συνείδησης.  Καθήκον της επαναστατικής οργάνωσης είναι να συμβάλλει στο να αποκτήσει η προλεταριακή συνείδηση ένα ρητά σοσιαλιστικό περιεχόμενο, να δίνει πρακτική βοήθεια στους εργάτες όταν αγωνίζονται, και να βοηθά εργάτες από διαφορετικές περιοχές να ανταλλάσσουν πληροφορίες και να συνδέονται αναμεταξύ τους.

10. Δε βλέπουμε την οργάνωσή μας ως μια ακόμα ηγεσία, αλλά απλά ως ένα εργαλείο δράσης της εργατικής τάξης. Ρόλος της Solidarity είναι η υποστήριξη όσων βρίσκονται σε σύγκρουση με την υφιστάμενη εξουσιαστική κοινωνική δομή, τόσο στην εργασία όσο στην κοινωνία εν γένει, η συμβολή στη γενίκευση των εμπειριών τους, η παραγωγή μιας ολικής κριτικής των συνθηκών και των αιτιών τους, και η ανάπτυξη της μαζικής επαναστατικής συνείδησης που απαιτείται για τον ολικό μετασχηματισμό της κοινωνίας.